PMS: wat is het en wat kun je eraan doen 

Veel vrouwen hebben last van allerlei kwalen vlak voordat hun menstruatie begint: pijnlijke, gezwollen borsten, lage rugpijn, gewrichtspijn, hoofdpijn, opgeblazen gevoel, gewichtstoename, moodswings, woede-uitbarstingen, somber, prikkelbaar, angstig, vermoeid en terugtrekgedrag… En als de ‘maand’ dan eenmaal doorbreekt, hoor je ze zeggen: ‘Ah, daarom voelde ik me dus zo…’. Deze vrouwen, en jij misschien ook wel, hebben last van het premenstruele syndroom (PMS).

Wat is PMS?

PMS is een erkend ziektebeeld waarvan maar liefst vijf tot twaalf procent van de Nederlandse vrouwen last van heeft. Helaas wordt PMS vaak ook nog eens heviger naarmate de overgang nadert. De meeste vrouwen denken dat deze klachten, voorafgaand aan de menstruatie, volstrekt normaal zijn en dat ze erbij horen, maar dat is eigenlijk niet het geval. Aan het einde van deze blog lees je een aantal tips om PMS te verminderen, maar eerst duiken we nu wat meer in de oorzaken van PMS, dan snap je ook waarom je deze klachten eigenlijk niet hoeft te hebben…

Om dit uit te leggen is het handig om heel kort onze te beschrijven, met nadruk op de hormonen die een rol spelen bij PMS.

Onze maandelijkse cyclus en de hormonen die een rol spelen bij PMS:

De dagen…

• 1-5 De menstruatiefase: het opgebouwde baarmoederslijmvlies vloeit af.

6-10 De folliculaire fase: je oestrogenen nemen toe, ter voorbereiding op de eisprong (ovulatie).

• 11-14 De ovulatiefase: je daadwerkelijke eisprong vindt nu plaats, terwijl je oestrogeenproductie op z’n top is.
• 15-28 De luteale fase: de fase waarin een eitje wel/niet bevrucht wordt. In deze fase start de productie van progesteron (bedoeld om een eitje in te kunnen laten nestelen). Progesteron neemt snel in hoeveelheid toe, terwijl de oestrogeenproductie in deze tweede helft van je cyclus vermindert. Progesteron heeft dus de overhand in deze fase (althans dat is de bedoeling).
• Als er geen bevruchting van het eitje plaatsvindt, dan zullen progesteron en oestrogeen allebei snel gaan dalen vanaf dag 21 van je cyclus: dat is het seintje voor je hersenen dat het opgebouwde baarmoederslijmvlies afgestoten kan worden en de cyclus weer opnieuw kan beginnen, bij dag 1…

De hormonen

Zoals je ziet is het normaal gesproken de bedoeling dat oestrogeen in de eerste helft van de cyclus domineert en progesteron in de tweede helft van je cyclus. Op deze manier is er een mooi evenwicht tussen deze twee hormonen. Hier gaat het dus ook vaak mis… Er kan PMS ontstaan doordat oestrogeen in de luteale fase te sterk werkt ten opzichte van progesteron. Er kan sprake zijn van (te) veel oestrogeen en/of een tekort aan de tegenhanger: progesteron. Hoe dan ook, wat er ook precies speelt, het resultaat noemen we oestrogeendominantie. Een overmaat aan oestrogenen veroorzaakt die typische PMS-klachten aan het einde van je maandelijkse cyclus, vlak voordat je menstruatie weer begint.

Hoe kunnen PMS klachten ontstaan? We sommen de 5 belangrijkste redenen op:

1.    Te veel stress

Bij te veel stress maak je veel van het stresshormoon cortisol aan… uit het hormoon progesteron. Dus bij veel (chronische) stress wordt de beschikbaarheid van progesteron onderdrukt. Hierdoor wordt het progesterongehalte te laag ten opzichte van de hoeveelheid oestrogenen.

2. Veel suiker eten leidt tot veel vetweefsel

Vaak en veel koolhydraten en suikers eten leidt tot veel productie van het hormoon insuline. Insuline probeert om je bloedsuikerspiegel onder controle te houden. Dit hormoon zorgt namelijk voor de opname van glucose uit je bloed in je cellen. Hebben je cellen genoeg en is er glucose over? Dan zorgt insuline ervoor dat dit als reserve-energie wordt opgeslagen in je vet. Veel suikers eten en overtollige glucose leidt dus tot veel vetopslag. Oestrogenen worden ondermeer aangemaakt in je vetweefsel. Als je veel vetweefsel hebt, is het gevolg dat hier veel oestrogenen worden aangemaakt.

3.    Xeno-oestrogenen

Bestrijdingsmiddelen, verpakkingsmateriaal, plastics, schoonmaakspullen, cosmetica…, de lijst met chemische, oestrogeenachtige stoffen die ontregelend in ons lichaam werken, is helaas inmiddels heel erg lang. We noemen deze stoffen ook wel xeno-oestrogenen. Het probleem is dat ze de werking van ons eigen oestrogenen verstoren. Doordat ze zo alom aanwezig zijn krijgen we dus snel te veel oestrogenen door in ons lichaam, nep of niet.

4.  Slechte leverwerking

Onze lever is onze chemische fabriek en heeft allerlei functies, waaronder het ingang zetten van de afbraak van onze overtollige oestrogenen. Je kunt je voorstellen dat deze afbraak niet lekker loopt als je lever druk is met andere taken. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij chronische stress. Je lever ondersteunt dan de stressreactie. Dit zorgt ervoor dat er te veel oestrogenen blijven circuleren.

5. Perimenopauze

Je progesteronaanmaak begint al af te nemen, zo een vijftien jaar voor de daadwerkelijke menopauze. Vaak daalt het progesterongehalte tijdens de perimenopauze hierdoor sneller dan het oestrogeengehalte. Dit kan ook verklaren waarom je PMS-klachten richting de overgang heviger worden.

Wil je meer lezen over de werking van je hormonen in het algemeen? Lees dan vooral Herstel je hormonen in 10 stappen. In dit boek lees je veel meer over bijvoorbeeld de invloed van (chronische) stress, de werking van insuline en je lever én welke voeding en leefstijl jou kunnen helpen.

7 tips om PMS-klachten per direct aan te pakken

• Vermijd (chronische) stress zoveel mogelijk. Kijk wat jou stress geeft en probeer hier zoveel mogelijk iets aan te doen.
• Kijk vooral ook waar je van ontspant en voeg dit toe in je dagelijks leven.
• Schrap suikers uit je menu.
• Eet meer complexe en minder snelle koolhydraten.
• Val af indien nodig (binnenkort krijg je extra hulp hiervoor met Viv’s nieuwste boek ‘Help, ik val niet af’, dit boek gaat speciaal over de relatie tussen hormonen en afvallen. Je kunt alvast een exemplaar reserveren bij Bol.com!).
• Vermijd hormoonverstorende stoffen waar mogelijk.
• Ondersteun je lever: drink niet te veel alcohol en eet veel groenten, bladgroenten, kruisbloemige groenten/kolen (richtlijn: 350-500 gram groenten per dag!).

Wil je meer weten over ondersteuning bij PMS verschijnselen. Klik dan hier. 

Dit is een informatiepagina. Viv Support heeft geen producten die bestemd zijn voor deze toepassing.